CLAROS & NOTION & KOLOPHON

Günümüzde Ahmetbeyli yakınlarında yer alan Claros’un kesin kuruluş tarihi bilinmemekle birlikte, M.Ö. 7. ve 6. yüzyıllarda Kolophon kenti tarafından tanrı Apollon adına tapınak alanı olarak inşa edildiği sanılmaktadır. Bu nedenle Claros her zaman Kolophon'a bağlı olarak gelişmiştir.Bir kehanet merkezi olarak Claros, Delfi ve Didim’deki Apollon kehanet merkezlerinden sonra üçüncü önem sırasındadır. Ören yerinde yapılan kazılarda İon, Roma ve Bizans dönemlerine ait kalıntılar bulunmuştur. Tapınak yakınlarındaki bir kutsal mağara burada bir dönem Kybele kültünün de yaygın olduğu fikrini doğurmaktadır.Homeros destanlarında da anılan Claros Apollon Mabedi, 1907 yılında Theodore Makridy tarafından bulunmuştur. Ören yerindeki ilk bilimsel kazılar, 1950-1960 yılları arasında tanınmış Fransız arkeolog Louis Robert tarafından yapılmıştır. Bu kazıları, 1988’de Fransız profesör Juliette de la Genière başkanlığında yürütülen diğer araştırmalar izlemiştir. Bu çalışmalar sırasında mabedin temelleri gün ışığına çıkarılmıştır. Kazı çalışmaları süren ören yeri ziyarete açıktır.

Değirmendere’nin doğusunda kurulmuş olan Kolophon,deniz kenarında kurulmayan tek İon yerleşimidir. Kolophon 12 İyon şehrinden biridir. Güçlü bir donanmaya ve süvari birliğine sahip olmasına rağmen, bir çok savaştan zarar görmüş ve deniz korsanları zamanında bile Lidya, Pers ve Makedonya kuvvetleri tarafından yönetilmiştir. Kolophon MÖ 302’de Lysimakhos tarafından yıkılınca, onun komşu şehri olan Notion önem kazanmıştır. Homer vatandaşlığını talep eden şehir Klaros Tapınağı’yla ve nasihat merkezi olmasıyla da ünlüdür.

Adını Kolophon Dağı’ndan alan kent büyük İon göçleri sırasında geniş ölçüde Girit-Miken etkisinde kalır.1886 yılında bulunan kent kalıntıları alanında,ilk kazı çalışması 1922 yılında yapılmıştır.

Aşağı şehir,güney tarafta buluna Akropol kenarında uzanmakta ve MÖ.4 yy. da yapılmış olan duvarlarla korunmaktadır.İlk kent Akropol’ün bulunduğu 800 metre yüksekliğindeki tepenin güney batısında yer alır.Akropol’ün kuzey yamacında ovadan 195 metre yükseklikte bazı eski binaların izleri görünür.Bunlardan en iyi şekilde günümüze ulaşanı MÖ.4 yy. a tarihlenen Stoa’dır.Stoa’nın yanında bir kaç ev bloğu ortaya çıkarılmıştır.Daha batıda ise hamamların yer aldığı kalıntılar görülür.